Blind Living

[Podcasts] แนะนำการใช้งาน Adobe Digital Editions โปรแกรมเปิดไฟล์ E-pub ที่ครบเครื่องที่สุด

คอมพิวเตอร์ อาจเป็นแค่เครื่องมือที่ใช้สำหรับทำงาน หรือหาความสนุกของคนปกติ

สมาร์ตโฟนอาจเป็นแค่อุปกรณ์อำนวยความสะดวกชนิดหนึ่ง ที่คนทั่วไปก็ใช้กัน

แต่ทั้งหมดที่ผมว่าไปมันจะเป็นมากกว่านั้น เมื่อคนตาบอดเป็นคนใช้มัน

แต่ก่อนไม่ว่าคนตาบอดจะทำอะไร เช่นอ่านหนังสือ ดูหนัง ฟังเพลง ก็ดูเหมือนจะยุ่งยากไปหมด เพราะเทคโนโลยีที่เกี่ยวกับสื่อจำพวกนี้ยังพัฒนาไม่มากพอ คนตาบอดจึงไม่สามารถใช้งานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ

หากเมื่อเวลาหมุนเวียนเปลี่ยนผ่านโลกเข้าสู่ยุคที่เทคโนโลยีเป็นปัจจัยอีกประการที่สำคัญต่อการใช้ชีวิตของมนุษย์ อุปสรรคต่างๆ ที่คนตาบอดเคยประสบก็เริ่มลดน้อยถอยลงไปเรื่อยๆ

ถ้าใครที่ตามอ่านโพสต์ในกลุ่ม Facebook บางกลุ่ม ซึ่งกลุ่มดังกล่าวมีการแชร์รูปภาพที่มีข้อความกันค่อนข้างบ่อย ตัว AI ของ Facebook จะบรรยายรูปภาพว่า "ภาพนี้อาจจะมีข้อความ" แต่ไม่ยอมอธิบายว่า ข้อความในรูปภาพนั้นๆ เขียนเอาไว้ว่าอะไร

นอกจากนี้ที่ผ่านมา หากเป็นโพสต์ที่เป็นรูปภาพ ทาง AI (ปัญญาประดิษ) ของ Facebook จะอธิบายภาพพอให้คนตาบอดเข้าใจอย่างคร่าวๆ เช่นอาจจะมีต้นไม้ ท้องฟ้า แม่น้ำ หรือผู้คน ซึ่งถ้าภาพนั้นๆ เป็นตัวอักษร หรือสิ่งของที่ไม่มีบนฐานข้อมูล AI จะบอกเพียงว่า "ไม่มีคำอธิบายข้อความ"

เมื่อเราพูดถึงการเดินทางหรือการไปเที่ยวยังสถานที่ต่างๆ เราคงจะนึกถึงภาพคนตาปกติจัดกระเป๋า จองตั๋วรถ แล้วออกเดินทาง ทั้งไปคนเดียวหรือไปกันแบบกลุ่มหลายคน

แต่เคยรู้กันมั้ยว่า ในซอกหลืบเล็กๆ ของสังคม ที่คนส่วนใหญ่อาจมองข้ามไป “คนตาบอด” เอง ก็มีคนที่ชอบเดินทางท่องเที่ยวอยู่ไม่ได้ต่างจากคนตาปกติเลย

ตั้งแต่เด็กจนโต ผมมีเพื่อนหลายคนที่เป็นนักเดินทาง ซึ่งต้องยอมรับว่าพวกเขาเก่งมากๆ เพราะเคยไปหมดทั้งขึ้นรถ ลงเรือ ขึ้นเครื่องบิน ล่องแพ ขึ้นเขา เดินป่า เดินห้าง

ไม้เท้าสีขาว ที่เราเห็นคนตาบอดใช้คลำทางอยู่บ่อยๆ เคยสงสัยหรือไม่ ว่ามันมีที่มาที่ไปอย่างไร? มีมาตั้งแต่เมื่อไหร่? ใครเป็นคนเริ่มใช้?

ประวัติศาสตร์ไม้เท้าคนตาบอดเริ่มขึ้นเมื่อหลายศตวรรษก่อน เดิมทีอุปกรณ์ประเภทไม้เท้า หรือไม้เป็นแท่งๆนั้นถูกใช้เพื่อประโยชน์หลายอย่างด้วยกัน ทั้งเป็นสัญลักษณ์การเดินทางของกองทัพทหาร ทั้งใช้ต้อนฝูงสัตว์ ทั้งเคลียร์ถนน ทั้งใช้ช่วยพยุงตัวเวลาเดินขึ้นเขา ฯลฯ ที่จริงแล้ว แม้ทุกวันนี้ก็ยังมีการใช้งานแบบนี้อยู่

คิดว่าต้องเคยมีกรณีที่ว่า คนรอบข้างคนตาบอด เช่น พ่อแม่ ญาติๆ หรือบุคคลที่ใกล้ชิดกับคนตาบอด ได้นำสิ่งของที่เคยอยู่ตรงนั้นประจำ หรือคนตาบอดนำไปวางไว้ แล้วย้ายไปวางไว้ที่อื่นโดยไม่บอกคนตาบอดให้รู้ เพราะคิดว่าคงไม่เป็นอะไร

ซึ่งอันที่จริงแล้ว การทำแบบนี้ อาจส่งผลต่อการใช้ชีวิตของคนตาบอดมากกว่าที่คุณคิดก็เป็นได้ หากว่ากันตามปกติ การที่คนมองเห็นย้ายสิ่งของไปวางไว้ที่อื่น คุณก็แค่มองหาไปรอบๆ ว่าไอ้เจ้าของที่คุณต้องการหานั้นน่ะมันถูกย้ายไปวางไว้ที่ไหน

ในยุคที่โทรศัพท์เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตของคนเรา อุปกรณ์ที่สำคัญอีกอย่างที่แต่ละคนควรจะมีติดตัวกันเอาไว้นั่นก็คือหูฟังหรือสมอลทอร์ค (SMALL TALK) ซึ่งข้อดีข้อเสียก็มีต่างกันไปในแต่ละยี่ห้อที่ท่านเลือกใช้

ที่เกริ่นเรื่องหูฟังขึ้นมาก็เพราะว่า ในบทความนี้ เราจะมาพูดกันเรื่อง “หูฟัง” ว่าทำไมมันถึงสำคัญกับคนตาบอด ทั้งที่หากเป็นคนตาปกติ หูฟังมันก็แค่หูฟัง จะมีหรือไม่มีก็ไม่เห็นสำคัญอะไร

เมื่อเราพูดถึง “หนังสือสำหรับคนตาบอด” สิ่งที่สำนักพิมพ์ นักเขียน หรือคนทั่วไปนึกถึงอันดับแรกเลย ก็คงจะไม่พ้นหนังสือเสียงหรือเดย์ซี่ เพราะเป็นเวลาหลายปีแล้ว ที่นักเขียนหลายท่าน รวมถึงสำนักพิมพ์หลายสำนักพิมพ์อนุญาตให้หน่วยงานที่เกี่ยวค่องกับคนตาบอด สามารถนำงานเขียนต่างๆ มาจัดทำในรูปแบบของหนังสือเสียงได้อย่างถูกต้องตามกฎหมายซึ่งเป็นไปตามสนธิสัญญามาร์ราเคชเพื่อคุณภาพชีวิตคนพิการ ทำให้คนตาบอดได้มีโอกาสเข้าถึงนวนิยาย สารคดี ตลอดจนงานเขียนอื่นๆ ได้อย่างเท่าเทียม

วิธีการติดตั้งโปรแกรม talks โดยคร่าวๆ

ได้จากรุ่นพี่มาอีกที ผมมิได้เป็นผู้เขียนเอง

ขั้นตอนการติดตั้งโปรแกรม nuance talks version 500_3 อย่างคร่าวๆ

ก่อนอื่นเราก็มาสำรวจโปรแกรมต่างๆที่มีใน folder ที่ท่านได้รับนี้ก่อนนะครับ

สำหรับผู้ที่ได้อ่านคู่มือนี้นั่นก็แสดงว่าท่านได้มี folder ที่ชื่อว่า talks for ti อยู่ในมือของท่านแล้ว หรือหากท่านจะเปลี่ยนเป็นชื่อใหม่ตามใจของท่านก็ไม่ว่ากันนะครับ แต่แน่นอนท่านย่อมจะมีชุดโปรแกรมที่อยู่ภายใน talks for ti เรียบร้อยแล้ว

เมื่อคนทั่วไปพูดถึงคนพิการ ประเด็นหนึ่งที่หลีกหนีไม่พ้นก็คือที่จอดรถสำหรับคนพิการและห้องน้ำสำหรับคนพิการ เพราะในการใช้ชีวิตนอกบ้าน สองประเด็นหลักนี้ ดูจะมีความจำเป็นในลำดับแรกอย่างยากจะปฏิเสธได้

แต่ที่หลายคนไม่รู้ก็คือ ห้องน้ำคนพิการ หรือที่จอดรถสำหรับคนพิการนั้น ไม่ได้จำเป็นสำหรับคนพิการทุกประเภทแต่ประการใด เพราะความพิการบางอย่าง สิ่งเหล่านี้ไม่ได้มีความจำเป็นขนาดนั้น ยกตัวอย่างเช่นคนพิการทางสายตา หู หรือทางสติปัญญา

ย้อนไปเมื่อ 6 ปีที่ผ่านมาคุณ “สุนทร อยู่เจริญ” ได้ตั้งแคมเปญบนเว็บไซต์ www.change.org เรียกร้องให้ธนาคารแห่งประเทศไทยและธนาคารอื่นๆ ควรมีมาตรฐานกลางที่ชัดเจน เพื่อมารองรับในการทำธุรกรรมทางการเงินของคนตาบอด ซึ่งก็มีคนร่วมลงชื่อกว่า 19,954 คน แต่ก็เป็นที่น่าเสียดาย ที่ถึงแม้จะมีคนร่วมลงชื่อเป็นจำนวนไม่น้อย แต่ก็ไม่เกิดอะไรขึ้น

ผมนึกขึ้นมาได้ว่า ในหลายปีที่ผ่านมา เคยมีเพื่อนคนหนึ่งบอกผมเอาไว้ว่า ในการที่คนตาบอดเราจะข้ามถนน มันจะมีสัญลักษณ์ที่เป็นการบอกรถให้ชะลอให้เรา เพื่อให้เราข้ามถนนได้ง่ายขึ้น

โดยสัญลักษณ์นั้นก็คือ ให้เราไปยืนที่ริมถนน จากนั้นให้ยกไม้ท้าวขึ้นเล็กน้อย แล้วยื่นไปด้านหน้าพอให้สังเกตได้ เมื่อคนขับรถมองเห็น เขาก็จะชะลอรถ แล้วให้เรารีบข้ามถนนไป

วีดิทัศน์แนะนำวิธีการช่วยเหลือคนตาบอด ของ โครงการผลิตสื่อสำหรับผู้บกพร่องทางการเห็น ม.ราชภัฏสวนดุสิต

วิธีนำทางคนตาบอด เดินทางเรียบ ข้ามถนน ขึ้นลงบันได ขึ้นบันไดเลื่อน เปิดปิดประตู พานั่งเก้าอี้ กินข้าว นั่งรถ ฯลฯ

เป็นโปรเจกต์ ที่ทาง Blind living ได้มีโอกาสร่วมกับพี่ป็อกซ่าครับผม ซึ่งผมคิดว่า น่าจะมีความสำคัญกับวงการตาบอดเราไม่น้อยครับ

ใครที่ใช้แอปพลิเคชัน Grab บนไอโฟนคงจะพบปัญหาที่ว่า เมื่อเราเรียกรถ หรือสั่งอาหารไป พอเวลาพนักงานโทกลับมาหาเราเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม เรากลับกดรับสายแบบปกติไม่ได้

ซึ่งปกติแล้ว เวลามีสายเรียกเข้า คีย์ลัดในการรับสายของไอโฟนก็คือ ใช้ 2 นิ้วแตะลงไปบนหน้าจอ 2 ครั้งติดกัน ก็จะเป็นคำสั่งกดรับ หรือวางสาย

แต่สำหรับแอปพลิเคชัน Grab ไม่เป็นแบบนั้น เพราะเมื่อมีสายเรียกเข้าจากพนักงาน หากเราใช้คำสั่งรับสายตามปกติ นั่นจะเป็นการกดตัดสายแทน ดังนั้นจึงสร้างปัญหาให้กับใครหลายคนไม่น้อย ดังนั้นวันนี้ เราจึงจะนำเคล็ดลับเล็กๆ น้อยๆ มาบอกกล่าวกันครับ

เมื่อเราพูดถึงคนตาบอดหรือผู้พิการทางสายตา สิ่งหนึ่งที่หลายคนอยากรู้และสงสัยนั่นก็คือ หากในสังคมทั่วไปไม่มีโรงเรียนเฉพาะทางที่เปิดสอนคนตาบอด แล้วเด็กที่มีความบกพร่องทางการเห็นจะสามารถเรียนหนังสือ หรือการฝึกทักษะต่างๆ ในชีวิตประจำวันได้จากที่ไหน

เมื่อเราพูดถึงคนตาบอด ใครหลายคนคงจะนึกถึงภาพคนตาบอดร้องเพลงตามตลาด ข้างถนน หรือตามสถานที่ต่างๆ ซึ่งในเรื่องนี้ แต่ละคนก็มีมุมมอง มีเหตุผลที่แตกต่างกันไป บางคนอาจบอกว่าการร้องเพลงของคนตาบอดก็ถือว่าเป็นอีกอาชีพหนึ่ง เพราะคนตาบอดไม่ได้ไปขอใคร เพราะใช้เสียงเพลงแลกมา หากบางคนก็มองว่า นี่คือการขอ เพราะถึงแม้จะร้องเพลง แต่จะมีสักกี่คนที่ให้เงินคนตาบอดเพราะเสียงเพลงจริงๆ ที่ให้เพราะความสงสานเป็นหลักเสียมากกว่า

หากพูดถึงเรื่องเอกสาร หลายคนคงจะนึกถึงไฟล์นามสกุลประเภท PDF หรือ doc และ docx หรือในรูปแบบ powerPoint เพราะถือว่าเป็นที่นิยม

แต่ยังมีนามสกุลไฟล์อีกนามสกุลหนึ่ง ที่ตอนนี้เริ่มมีคนรู้จักกันมากขึ้นเรื่อยๆ นั่นก็คือ .E-pub โดยเฉพาะในวงการการทำ E-book จะรู้จักกันดี

ข้อดีของไฟล์เอกสารนามสกุลนี้ก็คือ เราสามารถจะใส่ลูกเล่น หรือจัดรูปแบบเอาไว้ให้สวยงามยังไงก็ได้ เมื่อเรานำไปเปิดที่เครื่องอื่น หรืออุปกรณ์อื่นๆ รูปแบบที่เราทำเอาไว้จะไม่ผิดเพี้ยนไปจากเดิม พูดง่ายๆ ก็คือ มีคุณสมบัติคล้ายไฟล์ PDF ที่คนส่วนใหญ่คุ้นเคยกันนั่นเอง

เคยไหม บางครั้งตอนเดินทาง เวลาไปซื้อตั๋วรถ คนที่ช่วยมักจะถามเพียงว่า “น้องจะไปไหน” หรือ “ไปรถอะไร” แต่ไม่เคยถามเราเลยว่า “น้องจะไปรถด่วนวีไอพีหรือรายทาง” หรือไม่ก็ “น้องจะไปรถของบริษัทอะไร”

ส่วนใหญ่จะถามเพียงคร่าวๆ แล้วจัดการซื้อตั๋วให้เลย ซึ่งจะได้ไปรถบริษัทอะไร หรือได้ไปรถด่วนหรือไม่ คนที่ช่วยซื้อมักจะคิดแทนเสียเป็นส่วนมาก แล้วโดยทั่วไปคนที่ช่วยซื้อก็มักจะเลือกรถราคาไม่แพงให้ ด้วยคิดไปเองว่ากลัวคนตาบอดเสียเงินเยอะ ดังนั้นรถที่ขึ้นจึงมักจะเป็นบริษัทเล็กๆ หรือรถรายทาง ซึ่งช้าเอามากๆ หรือพนักงานบนรถดูแลไม่ดี

หากเราพูดถึงไม้ท้าวสำหรับคนตาบอด ผู้อ่านหลายท่านคงกำลังนึกถึงไม้ท้าวขาวที่สามารถพับเก็บ หรือเป็นแบบเสาอากาศที่หดยืดได้

ทว่าล่าสุด Kursat Ceylan วิศวกรหนุ่มชาวตุรกี ประธานเจ้าหน้าที่บริหารและผู้ร่วมก่อตั้ง WeWalk ได้เปิดตัวนวัตกรรมชิ้นใหม่ ที่จะเป็นอุปกรณ์ช่วยเหลือการเดินทางของคนตาบอดทั่วโลกให้สะดวกสบายขึ้น นั่นก็คือ WeWALK ไม้เท้าอัจฉริยะนั่นเอง