ถ้าคนตาบอดไม่มีทักษะการใช้คอมพิวเตอร์พื้นฐานจะเกิดอะไรขึ้น : สิ่งที่คนตาบอดควรให้ความสำคัญ หากเราต้องการทำงานร่วมกับคนทั่วไป

ย้อนไปเมื่อหลายปีที่แล้ว ขณะนั้นโทรศัพท์ หรือที่ในปัจจุบันนิยมเรียกกันว่า “สมาร์ตโฟน” ยังไม่มีความสามารถมากมายขนาดนี้ ทำได้อย่างดีก็แค่ฟังเพลง MP3 ถ่ายรูป อัดวิดิโอ หรือดูโทรทัศน์ ซึ่งบางช่องก็ดูได้ บางช่องก็ดูไม่ได้ มิหนำซ้ำยังขึ้นอยู่กับอากาศในช่วงนั้นๆ ด้วย หากอากาศดีก็ดูได้ชัดหน่อย หากอากาศแย่ก็แทบดูช่องไหนไม่ได้เลย

จากที่ได้กล่าวไปในย่อหน้าที่แล้ว ทำให้ห้องคอมพิวเตอร์ตามโรงเรียนคนตาบอดต่างๆ ได้รับความนิยมจากเด็กๆ เป็นอย่างมาก จนแม้แต่คอมพิวเตอร์ที่มีอยู่ราวๆ 20 ถึง 40 เครื่องในแต่ละโรงเรียนดูน้อยไปถนัดตา จนไม่เพียงพอต่อความต้องการ เพราะหากคนตาบอดต้องการท่องอินเทอร์เน็ต อุปกรณ์ที่ใช้ได้ในตอนนั้น คือคอมพิวเตอร์เป็นหลัก

ส่วนโทรศัพท์ที่คนตาบอดเข้าใช้งานอินเทอร์เน็ตได้ในเวลานั้นมีอยู่น้อยมาก ส่วนหนึ่งเป็นเพราะมันราคาสูง และดูใช้งานยากจนเกินไป ตอนนั้นที่คนตาบอดใช้กันก็คือโทรศัพท์ตระกูล Nokia เพราะเป็นเพียงยี่ห้อเดียว ที่มีโปรแกรมเสียงให้คนตาบอด และสามารถใช้งานอินเทอร์เน็ตได้ในเวลานั้น

ด้วยสาเหตุที่กล่าวไปข้างต้น ในเวลานั้นทักษะการใช้งานคอมพิวเตอร์เบื้องต้นจึงมีความสำคัญมาก เพราะหากจะทำงานส่งครูอาจารย์ หรือท่องอินเทอร์เน็ต ก็จะต้องใช้งานคอมพิวเตอร์ให้ได้ก่อน ทักษะที่จำเป็นก็อาทิทักษะการพิมพ์ ทักษะการใช้งาน Microsoft Word ทักษะการใช้งานบริการอีเมล ทักษะการค้นหาข้อมูลทางอินเทอร์เน็ต เป็นต้น ดังนั้นครูในโรงเรียนสอนคนตาบอดจึงมักจะจัดการเรียนการสอนเกี่ยวกับการใช้งานคอมพิวเตอร์อยู่เสมอ นั่นรวมถึงการใช้งานพิมพ์ดีดด้วย ซึ่งเด็กๆ ก็ให้ความสนใจเป็นอย่างดี เพราะนอกจากทักษะทางด้านนี้มีความจำเป็น มันยังช่วยให้คนตาบอดใช้งานอินเทอร์เน็ตได้ไม่ต่างจากคนตาดีทั่วไป (เรียกได้ว่าเรียนเพื่อเล่นก็ได้ ฮา)

อธิบายเสริม : เหตุที่คนตาบอดต้องเรียนพิมพ์ดีด เพราะคอมพิวเตอร์มีไม่มากพอ ดังนั้นจึงต้องฝึกพิมพ์ทำความคุ้นเคยแป้นพิมพ์ผ่านพิมพ์ดีดไปก่อน เมื่อคล่องแล้ว จึงจะไปใช้งานคอมพิวเตอร์ได้

อนึ่ง การใช้งานพิมพ์ดีด ยังมีความจำเป็นในแง่ของการพิมพ์งานส่งครูอาจารย์อีกด้วย เพราะคนตาบอดสามารถถือพิมพ์ดีดเข้าไปพิมพ์งานในห้องเรียน จากนั้นส่งครูภายในคาบเรียนได้เลย แต่ในปัจจุบันพิมพ์ดีดสำหรับคนตาบอดค่อยๆ ลดความสำคัญลงเรื่อยๆ เพราะคนตาบอดนิยมพกพาโน๊ตบุ๊กเข้าไปพิมพ์ในห้องเรียน จากนั้นนำไฟล์มาปริ๊นเอกสารส่งกันมากกว่า

ดังนั้นเด็กตาบอดในช่วงนั้น จึงมักจะมีทักษะการใช้งานคอมพิวเตอร์เบื้องต้นติดตัวอยู่ไม่มากก็น้อย นั่นรวมถึงทักษะการใช้ภาษาเช่นการสะกดคำต่างๆ อยู่ในระดับทั่วไปด้วย

ทว่าในปัจจุบันที่สมาร์ตโฟนมีความสามารถมากมาย ทำให้คนตาบอดบางส่วนเลิกให้ความสำคัญกับทักษะการใช้งานคอมพิวเตอร์ลงไปทีละน้อย เพราะการใช้งานสมาร์ตโฟนพกพาสะดวก รวมถึงมีการใช้งานที่ง่ายกว่า อีกทั้งเวลาจะพิมพ์ บางคนยังไม่ต้องมาเสียเวลาท่องจำว่า คำไหนสะกดอย่างไร เพราะสามารถสั่ง ‘พิมพ์ด้วยเสียง’ ได้เลยทันที เพราะสาเหตุนี้ จึงทำให้หลงลืมการใช้งานคอมพิวเตอร์ และหลงลืมการใช้ภาษาไทยที่ถูกต้อง เช่นคำไหนสะกดอย่างไรไป

ถามว่าทักษะเหล่านี้จำเป็นกับคนตาบอดทุกคนหรือไม่ แน่นอนว่าไม่ทุกคน เพราะอาชีพของคนตาบอดมีหลากหลาย ถ้าเป็นสายอาชีพที่ไม่จำเป็นต้องใช้ก็ไม่มีปัญหาอะไร แต่หากคนตาบอดคนนั้นต้องการเรียนต่อในระดับที่สูงขึ้น หรือคนตาบอดที่มีโอกาสได้ทำงานตามบริษัทต่างๆ หรือได้ทำงานซึ่งต้องใช้คอมพิวเตอร์ในการทำงาน แน่นอนว่าทักษะเหล่านี้ย่อมมีความจำเป็น เพราะหากเรามีความคล่องตัวในการใช้งานคอมพิวเตอร์ หรือมีความรู้ในการใช้ภาษาไทยที่ถูกต้องเป็นพื้นฐาน งานที่ทำย่อมจะดำเนินการได้อย่างรวดเร็ว

ยิ่งโดยเฉพาะในปัจจุบันที่คนตาบอดต่างเริ่มออกมาทำงานปนไปกับคนตาดีกันเยอะขึ้น ดังนั้นทักษะทางด้านนี้ จึงควรเป็นทักษะที่คนตาบอดอย่างเราๆ ควรจะมีติดตัวเอาไว้บ้างไม่มากก็น้อย เพราะวันหนึ่ง ตัวเราเอง อาจจะได้มีโอกาสร่วมงานกับคนตาดีก็ได้ ดังนั้นถ้าทักษะทางด้านนี้เราอ่อนเกินไป ก็อาจจะทำให้เราเสียโอกาสที่จะได้ทำงานในตรงนี้ไปนั่นเอง

ถึงแม้เทคโนโลยีหลายอย่างมันจะช่วยให้เราสะดวกขึ้น แต่ทักษะบางอย่าง Blind living เห็นว่า รู้ติดตัวเอาไว้ก็ไม่เสียหลาย เพราะบางครั้ง ทักษะเหล่านี้ มันอาจนำพาโอกาสมาให้เราโดยไม่รู้ตัวก็เป็นได้