ชีวิตประจำวัน

“ประโยคสั้น ๆ วันนั้น…ทำให้ผมจำไปทั้งชีวิต”

ประมาณสิบปีก่อน…ผมทำงานอยู่ร้านนวดชื่อดังแถวนวมินทร์

วันหนึ่ง…ผมกับน้องสาวชวนกันไปเดินตลาดบางกะปิ

พอเดินถึงห้างใหญ่ใกล้ ๆ กัน ก็ได้ยินเสียงเล็ก ๆ ดังแข่งกันอยู่หน้าห้าง — เสียงลูกหมาหลายตัวส่งเสียงร้องคิกคัก

ผมเป็นคนรักหมามาก พอได้ยินก็เหมือนหัวใจถูกดึงเข้าไปหา

น้องสาวจูงมือผมเข้าไปใกล้ แล้วจับมือผมไปวางบนตัวลูกหมาตัวหนึ่ง…

ขนนุ่ม… อุ่น… ตัวเล็กจนพอดีอุ้งมือ

มันน่ารักจนหัวใจผมเต้นแรง เหมือนมันกำลังบอกว่า “พาฉันกลับบ้านนะ”

บทความก่อนหน้านี้คงพอจะช่วยให้หลายคนรู้ไม่มากก็น้อยแล้วใช่ไหมคะ ว่าควร อธิบายภาพยังไงให้คนตาบอดเข้าใจได้มากที่สุด มาคราวนี้ขอเล่าถึงเรื่อง คนตาบอดรู้ได้ยังไงว่าสิ่งไหนเหมาะกับตัวเองกันบ้างค่ะ ใครเคยสงสัยหรือเปล่า เอ๊ะ! คนตาบอดรู้ได้ยังไงว่าเสื้อตัวนี้เข้ากับกางเกงกระโปรงตัวไหน เขารู้ได้ยังไงว่าเครื่องประดับชิ้นนี้เข้ากับตัวเองมากน้อย หรือการทำทรงผม การแต่งหน้า บางทีคนตาบอดก็เลือกแบบ เลือกสีออกมาได้ลงตัวมากทีเดียว แต่ขึ้นชื่อว่า ตาบอด ก็มีแค่บางคนเท่านั้นที่เลือกหลายอย่างได้ค่อนข้างเหมาะกับตัว และก็มีอีกจำนวนมากที่ทำไม่ได้อย่างนั้น

ตั้งแต่จำความได้ เราเห็นภาภคนตาบอดตามที่สาธารณะต่างๆ เช่น ตามถนน ตามตลาดนัด โรงภาพพยนตร์ฯ ซึ่งภาพที่เราเห็นก็คือ บ้างก็แต่งตัวมอมแมม สกปรก บ้างก็ถือขันหนึ่งใบนั่งตรงสะพานลอย บ้างก็ถือกล่องหนึ่งใบเพื่อสมาคมและทุนอาหารกลางวันและถือไมท์ร้องเพลง เพราะบ้าง ไม่เพราะบ้าง ยอมรับว่าเราเห็นแล้วสงสารจึงให้เงินจำนวนไม่มากมายอะไร บ้างก็สิบบาทยี่สิบบาท คิดว่านี่คือการให้หรือทำบุญอีกรูปแบบหนึ่งแล้วก็เดินจากไป

ชีวิตผมไม่มีอะไรซับซ้อน

ผมเป็นคนตาบอด ใช้ชีวิตอยู่กับเสียงและจังหวะประจำวัน

ทุกเช้า ผมนั่งรถไฟฟ้าสีชมพูจากศรีรัช ต่อสายสีเขียวที่วัดพระศรี ไปลงชิดลม เย็นก็ย้อนเส้นเดิมกลับ วนอยู่อย่างนี้…ทุกวัน

ผมฟังเสียงของเมือง ฟังเสียงฝีเท้าคน ฟังเสียงการมีชีวิต ผมจำจังหวะได้หมด

เสียงเปิดประตูรถ เสียงประกาศสถานี เสียงหายใจของคนที่ยืนข้าง ๆ

วันนั้นเหมือนทุกวัน — จนกระทั่งเบาะข้าง ๆ ว่าง แล้วมีผู้ชายวัยรุ่นคนนึงมานั่งลง

เพื่อนตาบอดหลายคนเคยคุยกันถึงประเด็นที่คนตาดีชอบถามอะไรคนตาบอดแปลกๆ เป็นต้นว่า อาบน้ำเองไหม กินข้าวได้ไหม ซึ่งคนตาบอดมองว่าคำถามเหล่านี้ประหลาดเหลือเชื่อในความคิดพวกเขา วันนี้เลยอยากมาเล่าวิธีเทียบกันง่ายๆ ให้คนตาดีได้ทราบกันสักเล็กน้อย เอาจริงส่วนตัวเข้าใจทางฝั่งตรงข้ามเหมือนกันที่ถามแบบนั้น หลายคนมักจะคิดว่าแค่เสียดวงตาก็อาจไม่สามารถทำอะไรในชีวิตได้ตามปกติเลย แต่ถ้าพิจารณาดีๆ จะพบว่าเปล่าเป็นอย่างนั้นแม้แต่น้อยค่ะ

“เป็นคนพิการทำไมไม่อยู่แต่บ้าน ออกมาข้างนอกให้ลำบากตัวเอง เป็นภาระคนอื่นทำไม!”

“เป็นคนพิการทำไมไม่อยู่เฉยๆ มาแย่งงานเขาทำทำไม!”

ในสังคมไทยที่นานาประเทศกล่าวขานว่า คนไทยใจดี แต่ไม่น่าเชื่อที่ยังมีคนจำนวนหนึ่งคิดแบบนี้กับเพื่อนร่วมสังคมด้วยกัน แม้อีกฝ่ายจะเป็นคนพิการ ก็เป็นมนุษย์มีชีวิต มีความรู้สึก และเพราะมีชีวิตไม่ต่างจากคนอื่นจึงต้องหาเลี้ยงตัวเพื่อให้อยู่รอดเช่นกัน ในเรื่องของความรู้สึก คนพิการก็อยากมีอิสระ อยากได้รับความสุขไม่ต่างจากคนทั่วไป จึงต้องออกจากบ้านหาประสบการณ์ หาความบันเทิง เข้าสังคมบ้างเป็นธรรมดา

วันนี้นั่งว่าง ๆ ในยามบ่าย อยู่ในช่วงที่ไม่มีงานอะไรเร่งด่วน ผมจึงได้พิจารณาอะไรหลาย ๆ อย่าง วันนี้เลยนั่งค้นหาข้อมูลและคิดอะไรตามประสาคนสมองไม่อยู่นิ่ง และได้สังเกตความเป็นไปของชีวิต โดยใช้ฐานคิดมาจากความตาบอดของตนเอง ย้ำว่าเป็นเพียงฐานคิดแบบคนตาบอดของตนเอง อาจมีการค้นหาข้อมูลเล็กน้อยมาประกอบเท่านั้น

เนื่องเพราะในสังคมมีความหลากหลาย และผมก็เป็นคนคนหนึ่งที่อยู่ในสังคมทั่วไป เนื่องจากความแตกต่างกันของเพื่อนมนุษย์ ความสงสัยบางอย่างจึงเกิดขึ้น

หลายคนที่ใช้แอปพลิเคชันยอดฮิตในการช่วยคนตาบอดอธิบายสิ่งต่างๆ แทนดวงตาในชีวิตประจำวันอย่าง Be My Eyes คงจะพบกับฟีเจอร์ Groups กันได้ไม่ยาก แต่ก็คงยังไม่เข้าใจว่า เจ้าฟีเจอร์ Groups นี้มีไว้ทำอะไรกันแน่ ดังนั้นวันนี้ทาง Blind Living จะมาขอแนะนำการใช้งานให้เข้าใจกันแบบง่ายๆ

เวลาเราจะออกไปไหนมาไหน หากกรณีนั้นไม่ใช่เรื่องงาน แต่เป็นการออกไปกินข้าวนอกบ้าน ไปเที่ยว หรือไปพักผ่อน แน่นอนว่าถ้าไม่ไปคนเดียว เราก็คงจะเลือกไปกับคนในครอบครัว เพื่อน หรือไม่ก็คนที่เราค่อนข้างจะสนิทและไว้วางใจ ส่วนหนึ่งก็คือความสนุกสนานครึกครื้น แต่อีกส่วนก็คือ จะได้คอยดูแลซึ่งกันและกันไปในตัว

หากเป็นคนปกติ การที่นอนหลับไปแล้ว “ฝัน” ก็คงไม่ถือว่าเป็นเรื่องแปลก แต่หากเป็นคนตาบอด ซึ่งมองไม่เห็น ความฝันของคนเหล่านี้จะเป็นอย่างไร จะเหมือนกันกับคนปกติหรือเปล่า หรือจะแตกต่างกันแค่ไหน เรามาอ่านคำตอบกันครับ

ความฝันของคนตาบอดนั้นจะมีด้วยกันหลายกรณี กรณีที่ว่านี้ก็คือ เราจะต้องทราบก่อนว่าตาบอดที่ว่าเป็นตาบอดประเภทไหน เลือนราง หรือบอดสนิท

ท่านที่เป็นคนปกติคงจะแอบสงสัยในข้อนี้กันอยู่อย่างแน่นอน เพราะผมแอบเห็น ตั้งกระทู้ ถามกันในเว็บ Pantip ซึ่งก็มีคนให้ความสนใจกันพอสมควร ดังนั้นผมจึงได้เขียนบทความนี้ขึ้น เพื่อสร้างเสริมความเข้าใจในประเด็นนี้กันครับ

หากถามว่าคนตาบอดจะรู้หรือเปล่าว่ามนุษย์หน้าตาแบบไหน ผมคงตอบได้ว่ารู้ แต่ที่รู้ ไม่ได้หมายความว่าสามารถแยกแยะหน้าตาคนออกนะครับ แต่รู้เพราะการสัมผัส