การเดินทาง

หลายครั้งที่มีคนถามผมว่า "โลกใจดีกับความตาบอดของผมไหม?"

และทุกครั้งผมมักจะตอบว่า "โลกมันมีมืด มีสว่าง มันไม่ได้ใจดีทุกครั้ง แต่มันก็ไม่ได้ใจร้ายจนทำให้เราไม่อยากอยู่บนโลกใบนี้"

แน่นอนว่าบางขณะผมเองก็เคยคิดว่าความตาบอดมันคือโชคร้าย แต่พอเราคิดว่ามันโชคร้ายแล้วยังไงต่อ เพราะสุดท้ายแล้วเราต้องอยู่กับมันไปตลอดชีวิต แทนที่เราจะมาเสียสุขภาพจิตกับมัน มาตัดท้อให้กับอะไรที่แก้ไขไม่ได้ แล้วทำไมเราไม่หาวิธีอยู่ร่วมกับความตาบอดให้มีความสุข ทำไมไม่มองหาข้อดีของมันล่ะ?

         เรื่องที่เขียนขึ้นเป็นเหตุการณ์ที่เราเคยเจอ และส่วนใหญ่จะเป็นความรู้สึกของเรา อาจจะไม่ถูกใจก็ต้องขอโทษด้วยนะ

           สำหรับคนตาบอดไม้เท้าขาวนั้นเป็นเครื่องที่ช่วยนำทาง ไม่ใช่ว่ามันจะช่วยบอกว่าเราควรทที่จะไปทางไหนหรอก แต่มันช่วยให้คนตาบอดอย่างเรารู้ว่าทางไหนที่สามารถเดินได้ ทางไหนที่มีสิ่งกีดขวางบ้าง แล้วก็ยังช่วยทำให้คนอื่นรู้ด้วยว่าเรามองไม่เห็น

สำหรับคนตาบอดแล้ว การเดินทางด้วยรถเมล์ ถือเป็นเรื่องค่อนข้างยากเลยละครับ เริ่มตั้งแต่การเดินทางไปยังป้ายรถที่ใกล้ที่สุด เมื่อไหร่รถจะมา ไปจนกระทั่ง เมื่อถึงป้ายที่เราจะลง กระเป๋าที่ไม่คุ้นเคยกับคนตาบอด ก็อาจจะไม่ได้ให้ความช่วยเหลือเท่าที่ควร จนอาจจะมีปัญหาตามมาได้ เช่น นั่งเลยป้าย เป็นต้น เพราะปัญหาที่จุกจิกแบบนี้ ผมเลยได้ข้อสรุปจากความเข้าใจของตัวเองว่า "รถเมล์" จะเป็นทางเลือกสุดท้ายที่คนตาบอดจะใช้บริการ...

หลายครั้ง ที่ผมพบคำถามมากมายจากคนทั่วไป โพสต์ถามกันในเว็บบอร์ด ประมาณว่า “คนตาบอดใช้ชีวิตอย่างไร” มีกระทั่งว่า “คนพิการประเภทไหน ใช้ชีวิตได้ลำบากที่สุด”

ซึ่งคำตอบส่วนใหญ่ที่คนปกติมักตอบกัน ก็จะเป็นทำนองเดียวกันก็คือ “คนตาบอด เป็นความพิการที่ใช้ชีวิตยากที่สุด ตามองก็ไม่เห็น ถ้าหูหนวก ยังไปไหนมาไหนได้ ถ้าประเภทร่างกาย ก็ยังมองเห็นและได้ยิน มีตาบอดนี่แหละ ลำบากสุดแล้ว” ถามว่าความคิดทำนองนี้ถูกต้องหรือไม่...คำตอบคือ ไม่ถูกเสียทั้งหมดครับ

เมื่อเราพูดถึงการเดินทางหรือการไปเที่ยวยังสถานที่ต่างๆ เราคงจะนึกถึงภาพคนตาปกติจัดกระเป๋า จองตั๋วรถ แล้วออกเดินทาง ทั้งไปคนเดียวหรือไปกันแบบกลุ่มหลายคน

แต่เคยรู้กันมั้ยว่า ในซอกหลืบเล็กๆ ของสังคม ที่คนส่วนใหญ่อาจมองข้ามไป “คนตาบอด” เอง ก็มีคนที่ชอบเดินทางท่องเที่ยวอยู่ไม่ได้ต่างจากคนตาปกติเลย

ตั้งแต่เด็กจนโต ผมมีเพื่อนหลายคนที่เป็นนักเดินทาง ซึ่งต้องยอมรับว่าพวกเขาเก่งมากๆ เพราะเคยไปหมดทั้งขึ้นรถ ลงเรือ ขึ้นเครื่องบิน ล่องแพ ขึ้นเขา เดินป่า เดินห้าง

หากเราพูดถึงไม้ท้าวสำหรับคนตาบอด ผู้อ่านหลายท่านคงกำลังนึกถึงไม้ท้าวขาวที่สามารถพับเก็บ หรือเป็นแบบเสาอากาศที่หดยืดได้

ทว่าล่าสุด Kursat Ceylan วิศวกรหนุ่มชาวตุรกี ประธานเจ้าหน้าที่บริหารและผู้ร่วมก่อตั้ง WeWalk ได้เปิดตัวนวัตกรรมชิ้นใหม่ ที่จะเป็นอุปกรณ์ช่วยเหลือการเดินทางของคนตาบอดทั่วโลกให้สะดวกสบายขึ้น นั่นก็คือ WeWALK ไม้เท้าอัจฉริยะนั่นเอง

คนตาบอดที่ช่วยเหลือตัวเองได้หรือมีทักษะการใช้ชีวิต จะไม่ค่อยได้อยู่บ้านตัวเอง

หากเราพูดถึง “คนตาบอด” ส่วนใหญ่แล้ว หากเราสังเกตดีๆ จะพบว่า ตามเมืองใหญ่ต่างๆ มักจะมีคนตาบอดอยู่กันมาก ตัวอย่างเช่นกรุงเทพฯ และจังหวัดใหญ่อื่นๆ ที่การคมนาคมสะดวกสบาย มีรถสาธารณะให้บริการ

ถามว่าทำไมถึงเป็นแบบนั้น นั่นก็เพราะ คนตาบอดก็ไม่ต่างจากคนทั่วไป ต้องทำมาหากินไม่ต่างกัน ดังนั้นเมื่อมีความเจริญที่ไหน ก็จะมีทางทำมาหากินที่นั่น คนคอยช่วยก็มาก บริการด้านต่างๆ ก็ต้องพร้อมกว่าจังหวัดหรืออำเภอเล็กๆ ที่ขาดการคมนาคมที่ดีและมีคนน้อย

ข่าวดีสำหรับคนตาบอดที่ต้องการใช้สุนัขนำทางคนตาบอดในประเทศไทย สามารถลงทะเบียนแจ้งความจำนงค์ใช้สุนัขนำทางได้แล้ววันนี้ พร้อมเข้าร่วมกิจกรรมสัมผัสประสบการณ์เดินไปพร้อมกับสุนัขที่ศูนย์การสุนัขทหาร กรมการสัตว์ทหารบก อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา ในวันเสาร์ที่ 24 สิงหาคม 2562 และร่วมรับฟังวิธีการดูแลสุนัขนำทางคนตาบอดอย่างละเอียด จากผู้ใช้สุนัขนำทางคนตาบอดตัวจริง

ลงชื่อ ได้แล้ววันนี้ที่ สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย 0-2246-3835 ต่อ 307 (ด่วน! รับจำนวนจำกัด)

สำหรับคนตาบอดแล้ว สิ่งที่หลายๆ คนหวาดกลัวหรือไม่อยากเผชิญคงจะหนีไม่พ้น "การเดินทางด้วยรถโดยสารไปที่ไกลๆ เพียงคนเดียว" และใช่! ผมก็คือหนึ่งในนั้น

ตอนนั้นผมยังจำได้ดีว่า ผมอยู่ชั้น ม. ต้น แต่จำไม่ได้ว่า ม. ไหน ไม่ 2 ก็ 3 นี่แหละ ช่วงนั้นเป็นช่วงเข้าพรรษา มีวันหยุด 4 วัน หยุดยาวขนาดนี้ไม่รู้ว่าจะทำอะไรดี เลยกะว่าจะลองเดินทางกลับบ้านเองดูสักครั้ง เพราะอยู่ศูนย์ไปก็ไม่มีอะไรทำ

“ระวังชน / ระวังข้างหน้า…” (แบบหลอกๆ) คำพูดเล่นๆ ของคนปกติ แต่ความรู้สึกไม่เล่นสำหรับคนตาบอด

ตอนสมัยผมเรียนอยู่ชั้นประถมจวบจนถึงชั้นมัธยม หรือแม้แต่กระทั่งทุกวันนี้ ก็ยังคงพบเจอสถานการณ์โดนหลอกอยู่บ่อยๆ หลอกที่ว่านี้ไม่ได้เสียหายร้ายแรงอะไร แต่มันก็ทำให้หงุดหงิดและเสียความรู้สึกอยู่เหมือนกัน

เหตุการณ์ที่ว่านั่นก็คือ ในระหว่างที่กำลังเดินไปที่ไหนสักที่ จะมีคนปกติ “จำพวกหนึ่ง” ที่คอยตะโกนบอกทางอยู่เสมอ ซึ่งหากทางที่ว่านั่นมีสิ่งที่ควรระวังอยู่จริง ก็คงจะเป็นพระคุณไม่น้อย ทว่าคำเตือนเหล่านั้น กลับกลายเป็นเพียงคำโกหกขำๆ ของคนบางคนหรือบางกลุ่ม!

สำหรับบทความนี้ก็เช่นเคยครับ ผมจะมาคลายข้อสงสัย และตอบคำถามที่หลายๆ คนคงอยากรู้กันเช่นเคยครับ

“คนตาบอดอยู่คนเดียวได้ไหม? แล้วอยู่กันยังไง จะไปซื้อข้าวแบบไหน ใครพาไป??”

นี่ก็คงเป็นอีกหนึ่งข้อสงสัยใช่มั้ยละครับ ซึ่งผมตอบได้เลยว่า ได้ครับ

ขอยกตัวอย่างเลยนะครับ ตอนนี้เนี่ย ผมกำลังศึกษาอยู่มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม ซึ่งผมออกมาเช่าหอนอกอยู่ เนื่องจากการเข้าออกสะดวก และการหาของกินนั้นง่ายกว่าหอข้างในมาก โดยทีแรกนั้นก็จะลำบากนิดหน่อยเพราะไม่ชินกับสถานที่ และผู้คน